CHOPIN 2010

O przyszłości

Chopin w liście do Tytusa Woyciechowskiego: „Próbowałem zeszłej środy mój Koncert [e-moll] w kwartecie. Kontent byłem, ale nie bardzo — mówią ludzie, że ostatni finał najładniejszy (bo najzrozumialszy).” Snuje rozmyślania o przyszłości, także natury intymnej: „pojadę, ale dokąd, kiedy jakoś nigdzie mnie nic nie ciągnie. W Warszawie jednakże siedzieć nie myślę i jeżeli masz jakie podejrzenia miłosne, tak jak wielu ludzi w Warszawie, odrzuć ich i przekonaj się, że umiałbym wyższym być nad wszystko tam, gdzie idzie o moje ja, i gdybym był rozkochanym, parę lat dłużej jeszcze bym potrafił ukryć nędzne i niedołężne zapały.” I dalej: „wszystko temu, co się dla ludzi robi, poświęcę. Dla ludzi! To jest dla oka ludzkiego, żeby opinia, która wiele u nas znaczy, nie przyczyniła się do mojego nieszczęścia, nigdy wewnętrznego, tylko powierzchownego. Albowiem ludzie nazywają często nieszczęściem dziurawy surdut, kapelusz stary itp. rzeczy. — Jak nie będę miał co jeść, musisz mnie do Poturzyna za pisarka przyjąć; będę tam koło stajni mieszkał tak dobrze przy Tobie jak tego roku we dworze. Byle mi zdrowie służyło — pracować całe życie myślę. Parę razy zastanawiałem się, czy ja też leniwy istotnie; czy też ja więcej pracować powinienem, jak mi siły fizyczne starczą. — Bez żartu, przekonałem się, że jeszcze nie jestem z tych ostatnich wałkoniów i że potrafię pracować, kiedy potrzeba przymusi, jeszcze drugie tyle, jak dziś.”

Ludwika

Nohant. Chopin w liście do siostry, Ludwiki wspomina jej pobyt: „Często, jak wejdę, szukam, czy czego nie ma po Was, i widzę tylko owoż samo miejsce przy kanapie, gdzieśmy czekuladę [!] pijali — i owe rysunki, które Kalasanty kopiował. — Więcej po Tobie zostało się u mnie w pokoju — na stole leży haftowanie Twoje owego pantofelka, owiniente [!] w angielską bibułę — i na fortepianie ołóweczek mały, który był u Ciebie w pugilaresiku, a który mi doskonale służy.” George Sand dopisuje: „Zapewniam Cię, iż jesteś najlepszym lekarzem, jakiego Fryderyk miał kiedykolwiek, gdyż wystarczy zacząć mówić o Tobie, ażeby mu wrócić chęć do życia.”

Siostra Fryderyka Chopina – Ludwika, wraz z mężem Kalasantym Jędrzejewiczem, przebywała we Francji od 13 lipca do 3 września. Kompozytor wyjechał po nich do Paryża, pokazał miasto, a następnie udali się do Nohant.

7

Chopin w liście do Solange Clésinger: „Wjeżdżałem w podwórze Lafitte et Cie jedną bramą tego dnia, kiedy Pani wyjeżdżała drugą; było to bardzo proste, miałem siódemkę na powozie [w znaczeniu liczby feralnej].” I dalej: „Mój Szwed mnie opuścił, a ja nie mogę za nim jechać do Sztokholmu.”

Wspomniany w liście Szwed był lekarzem-masażystą.